Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι η περιοχή της Καλλιθέας αποτέλεσε κατά την διάρκεια του 2ου π.Χ. αιώνα πεδίο πολέμων μεταξύ των Ρωμαίων και των φιλομακεδονικών φυλών της Θεσπρωτίας.Τα «Φονικά» είναι ο χώρος μεταξύ της Μονής Παγανιών, των παρυφών του όρους Ζούμπανου και την ανατολική πλευρά του υψώματος του Αη-Λιά. Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι εκεί συντελέστηκε μια από τις μεγαλύτερες σφαγές που γνώρισε η περιοχή κατά την περίοδο του 2^ου π.Χ. αιώνα, εξ ού και η ονομασία του χώρου.

Κατά την διάρκεια των Μακεδονικών πολέμων ο Ρωμαίος στρατηγός Λεύκιος Ανίκιος Γάλλος είχε αναλάβει να εξουδετερώσει κάθε αντίσταση των φιλομακεδονικών φρουρών και των ιλλυρικών δυνάμεων, που ήταν ο αντιπερισπασμός του βασιληά των Μακεδόνων Περσέα εναντίον των Ρωμαίων. Σκοπός ήταν η κατάληψη και η καταστροφή όσων ελληνικών πόλεων είχαν τηρήσει φιλομακεδονική στάση. Μόνο στον Πασσαρώνα και τον Τέκμονα της Ηπείρου συνάντησε μεγάλη αντίσταση. Όταν οι ηγέτες των πόλεων αυτών Αντίνοος, Θεόδοτος και Κέφαλος έπεσαν μαχόμενοι, οι κάτοικοί τους παραδόθηκαν. Όπως προκύπτει από την σειρά των ιστορικών γεγονότων, η τελευταία πολύνεκρη μάχη δόθηκε εκεί στα Φονικά  όπου οι Ρωμαίοι συνέτριψαν και την τελευταία δύναμη αντίστασης στην Ελλάδα και μπορούσαν πλέον ανενόχλητοι να επιβάλουν την κυριαρχία τους.

Μετά την μάχη της Πύδνας στις 22 Ιουνίου του 168 π.Χ. που ήταν και η τελευταία αποφασιστική μάχη του τρίτου Μακεδονικού πολέμου μεταξύ Ρωμαίων και Μακεδόνων η έκβαση της οποίας σήμανε και την οριστική υποταγή της Ελλάδας στους Ρωμαίους, ακολούθησε το συνέδριο της Αμφίπολης το 167 π Χ. όπου ο νικητής στρατηγός και μετέπειτα Ύπατος Αιμίλιος Παύλος ανακοίνωσε στους Μακεδόνες τις αποφάσεις της Συγκλήτου. Σύμφωνα με αυτές, την Μακεδονία, αφού της αφαίρεσε ολες τις κτήσεις στη Θράκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα, την εχώρισε σε τέσσερα ανεξάρτητα τμήματα φόρου υποτελή στη Ρώμη καταργώντας το βασιλικό πολίτευμα. Το ίδιο πολίτευμα επέβαλε και στην Ιλλυρία, αφού την εκήρυξε ανεξάρτητη, αλλά ουσιαστικά την έκανε υποτελή στη Ρώμη.

Στη συνέχεια ξεκίνησε να επιστρέψει στη Ρώμη, περνώντας από την Ήπειρο. Φθάνοντας εκεί στρατοπέδευσε στην Πασσαρώνα, όπου ήρθε σε επαφή με τον Ανίκιο Γάλλο, και του ανακοίνωσε ότι με απόφαση της Συγκλήτου η Ήπειρος είχε καθορισθεί σαν «Λεία Πολέμου» για το ρωμαϊκό στρατό. Η εκτέλεση όμως της απόφασης αυτής ήταν περισσότερο βάρβαρη και απάνθρωπη από μια απλή διαρπαγή χρημάτων και άλλων λαφύρων σαν λεία πολέμου, γιατί κατέληξε στην καταστροφή 70 περίπου πόλεων της εποχής εκείνης κυρίως στην περιοχή των Μολοσσών και στην αιχμαλωσία 150.000 κατοίκων της Ηπείρου που οδηγήθηκαν στην Νότιο Ιταλία και πουλήθηκαν σαν δούλοι. Έτσι εξηγείται και η ύπαρξη ελληνόφωνων και ελληνογενών θυλάκων στην Νότια Ιταλία.