Η στήριξη αντιλαϊκών κυβερνήσεων

Ένα από τα πιο παράδοξα φαινόμενα στη σύγχρονη πολιτική ζωή της Ελλάδας, είναι η στήριξη αντιλαϊκών κυβερνήσεων από κοινωνικές ομάδες που πλήττονται περισσότερο από τις πολιτικές τους. Εργαζόμενοι με κατώτατους μισθούς, χαμηλοσυνταξιούχοι και αγροτοκτηνοτρόφοι, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται στο επίκεντρο της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, της λιτότητας και της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης, συχνά επιλέγουν να ψηφίζουν δυνάμεις που περιορίζουν τα εισοδήματά τους, μειώνουν τις παροχές, συρρικνώνουν τα δικαιώματά τους και εντείνουν την οικονομική και κοινωνική τους περιθωριοποίη.

1. Εργαζόμενοι με χαμηλές αμοιβές

Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται στο κατώτατο όριο αμοιβής βιώνουν ανασφάλεια και φόβο απώλειας της εργασίας. Η διατήρηση ακόμη και μιας κακοπληρωμένης θέσης θεωρείται συχνά προτιμότερη από τον κίνδυνο ανεργίας. Οι κυβερνήσεις που υπόσχονται «σταθερότητα» ή «ανάπτυξη» πείθουν ευκολότερα αυτούς τους εργαζόμενους, ιδιαίτερα όταν τα ΜΜΕ, βασισμένα στον μηχανισμό της ιδεολογικής ηγεμονίας προβάλλουν την ιδέα ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική». Έτσι, οι χαμηλόμισθοι καταλήγουν να στηρίζουν πολιτικές που διαιωνίζουν την εκμετάλλευσή τους.

2. Χαμηλοσυνταξιούχοι

Οι συνταξιούχοι με πενιχρά εισοδήματα εξαρτώνται πλήρως από τις κρατικές παροχές. Παρότι οι περικοπές τους πλήττουν καίρια, πολλοί παραμένουν δεμένοι σε παλιές κομματικές ταυτότητες ή πείθονται από μικροπαροχές και εφάπαξ «μπόνους» που προβάλλονται ως γενναιόδωρες ενισχύσεις ακλομη και υποσχέσεις για συμβολικές αυξήσεις λειτουργούν ως εργαλεία πολιτικής χειραγώγησης. Η πολιτική ψυχολογία δείχνει επίσης ότι η τρίτη ηλικία τείνει να δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην «ασφάλεια» παρά στην «πρόοδο». Αυτή η ψυχολογική ανάγκη για σταθερότητα οδηγεί αρκετούς στην επιλογή του «γνωστού κακού» έναντι μιας αβέβαιης αλλαγής, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει συνέχιση της φτώχειας.

3. Αγροτοκτηνοτρόφοι

Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με το υψηλό κόστος παραγωγής, τις επιπτώσεις της ΚΑΠ όπου οι μικροί και μεσαίοι παραγωγοί εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από επιδοτήσεις, και τον αθέμιτο ανταγωνισμό από εισαγωγές Παρ’ όλα αυτά, συχνά στηρίζουν κυβερνήσεις που εφαρμόζουν πολιτικές συρρίκνωσης, επειδή λειτουργούν μέσα σε πελατειακά δίκτυα, εξαρτώνται από επιδοτήσεις και πείθονται από ρητορικές περί «στήριξης της υπαίθρου». Σε πολλές αγροτικές κοινωνίες κυριαρχεί ο κοινωνικός συντηρητισμός, που ευνοεί δυνάμεις που υπόσχονται «τάξη και σταθερότητα».

4. Κοινά χαρακτηριστικά

Παρά τις διαφορές, τα τρία αυτά στρώματα επηρεάζονται από κοινούς παράγοντες: Πρωτίστως από την κυριαρχία των ΜΜΕ και της προπαγάνδας, που παρουσιάζουν Από ττις αντιλαϊκές πολιτικές ως «αναπόφευκτες».Την έλλειψη ταξικής συνείδησης και την αποδυνάμωση συλλογικών μορφών οργάνωσης, όπως τα σωματεία και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί. Από τον φόβο και την ανασφάλεια που κάνουν την κοινωνία να προτιμά μια αβέβαιη «σταθερότητα» αντί ριζοσπαστικών αλλαγών. Τέλος από τον κατακερματισμό σε μικρότερες ομάδες με συγκρουόμενα συμφέροντα, που εμποδίζει τη δημιουργία ενιαίου μετώπου.

Συμπέρασμα

Η στήριξη αντιλαϊκών κυβερνήσεων από εργαζόμενους, χαμηλοσυνταξιούχους και αγροτοκτηνοτρόφους δεν είναι αποτέλεσμα άγνοιας, αλλά συνδυασμός κοινωνικών, ψυχολογικών και πολιτικών μηχανισμών. Ο φόβος, η εξάρτηση από επιδόματα, η ισχύς της προπαγάνδας και η έλλειψη συλλογικής δράσης παγιδεύουν τα λαϊκά στρώματα σε μια λογική ανακύκλωσης των ίδιων πολιτικών. Η υπέρβαση αυτού του φαύλου κύκλου απαιτεί ενίσχυση της ταξικής συνείδησης, ανασυγκρότηση των κοινωνικών οργανώσεων και διάλυση του μύθου ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική». Μόνο έτσι τα λαϊκά στρώματα θα μπορέσουν να εκφράσουν πολιτικά τα πραγματικά τους συμφέροντα.